برابرنهادهای واژه «وادی» در دوره های تاریخی ترجمه و تفسیر فارسی قرآن

Authors

مهران اسماعیلی

abstract

واژۀ عربی «وادی» که برای عرب‏زبانان بیاباننشین معنای روشنی داشت، در متون کهن فارسی به کار نرفته بود. آغاز کاربرد این واژه در آثار فارسی، به ترجمههای کهن فارسی قرآن کریم در اواخر سدة سوم هجری برمیگردد؛ هنگامی که مترجمان ناچار شدند برای ده کاربرد قرآنی آن، برابرنهادی بجویند. این پژوهش درصدد است دریابد در هر دوره، چه برابرنهادهایی در ترجمه و تفسیرهای فارسی قرآن به کار رفته است. مسئلۀ دیگر این مقاله، بررسی این امر است که از چه زمانی و چرا مترجمان از ترجمة این واژه دست برداشتند. همچنین پیشنهاد برابرنهادهای مناسب برای ترجمة واژة وادی در قرآن نیز در این مقاله مورد نظر است. بررسی‏ها نشان میدهد برابرنهاد وادی در سه دوره تغییر کرده است. در دورة نخست که تا میانة سدة ششم هجری ادامه یافت، برابرنهادها معمولاً از ریشة «رود» برگرفته شده بودند. در دورة دوم که تا دورۀ معاصر ادامه یافته، غالباً وادی ترجمه نشده است. در دورۀ معاصر برابرنهاد «درّه» و «سرزمین» ترجیح داده شدهاند؛ هرچند در این دوره نیز در بسیاری از موارد این واژه ترجمه نشده باقی مانده است. نبود روابط معنایی مورد نیاز برای تثبیت کاربرد برابرنهاد وادی در زبان فارسی، که برخاسته از تفاوت تجارب زیستی فارسی‏زبانان و ساکنان شبه‏جزیره است، به‏صورت مانعی در برابر رواج برابرنهادی واحد عمل کرده است. همچنین نمیتوان هم‏زمان با حفظ دلالتهای واژة وادی، برابرنهاد واحدی برای آن در نظر گرفت و مناسبتر آن است که با توجه سیاق معنایی هر آیه، برابرنهادی متفاوت برای ترجمة واژة وادی برگزید.

Upgrade to premium to download articles

Already have an account?login

similar resources

برابرنهادهای واژه «وادی» در دوره‌های تاریخی ترجمه و تفسیر فارسی قرآن

full text

نگاهی به سیر ترجمه و تفسیر قرآن کریم به فارسی

از آنجا که زیباترین کلام وجود إز درگاه خلود، به زبان تازی فرود آمده است، در بلندای زمان پارسیان شیرین بیان، برای نشر معانی و کشف اسرار آن، در پهنه سرزمین پهناور ایران، برای فهم هموطنانی که به زبان عربی تسلط نداشته اند, به روشهای گوناگون و به مقتضای زمانها و مکانها و بینشها وگویشها به ترجمه و تفسیر آن پرداخته اند و معانی زببای آنرا به یاری زبان و ادب دل انگیز منثور و منظوم پارسی بر لوح دل هموطنا...

full text

"هاویه"، چگونگی برگردان آن در ترجمه های و تفسیر های فارسی قرآن کریم

full text

ترجمه های کهن؛ گنجواژه های زبان فارسی با نگاهی به تفسیر قرآن مجید معروف به تفسیر کمبریج

full text

نگاهی به سیر ترجمه و تفسیر قرآن کریم به فارسی

full text

گسست‏ ها و پیوست‏ های ترجمه و تفسیر قرآن

این مقاله در پی شناسایی و یافتن مشترکات و تفاوت های دو فرآیند ترجمه و تفسیر قرآن است. نگارنده در راستای بیان پیوستگی های ترجمه و تفسیر در زمینه هایی چون: روند رو به رشد و تکاملی ترجمه و تفسیر قرآن در گذر زمان، تأثیر پیش باورهای کلامی، فقهی، ادبی و ... نیازهای مشترک چون پرهیز از دخالت دادن تئوریهای علمی و گرایشهای شخصی، تأویل متشابهات در ترجمه و تفسیر و نیز مبادی همسان چون لایه های معنای سخن خدا...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}

Journal title:

پژوهشنامه ثقلین

Publisher: پردیس فارابی دانشگاه تهران

ISSN 2383-3157

volume 2

issue 1 2015

Keywords

برابرنهاد ترجمه ترجمة قرآن درّه رود وادی

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com